Beter slapen bij shift work
Je slaap in goede banen leiden ondanks een onregelmatig dienstrooster. Dat is best een uitdaging, maar niet onmogelijk. Wij gaan de uitdaging graag met je aan!
Dag- en nachtdiensten
Wat is shift work?
Er zijn natuurlijk arbeidsrechtelijke beschrijvingen van wat wordt verstaan onder shift work. Vanuit de slaap bekeken is het vooral van belang om te begrijpen of je werkt op momenten waarop je lichaam eigenlijk verwacht dat je slaapt.
Onregelmatige werktijden hebben impact op je slaappatroon, omdat je als het ware buiten je normale biologische ritme werkt. Daarom spreken wij van shift work in alle situaties waarbij je werkpatronen continu verschuiven, je nachtdiensten werkt of door tijdzones reist. Hierbij kun je denken aan beroepen in de zorg, ploegendiensten, horeca, luchtvaart of transportbranches. Maar ook aan zakelijke dienstverlening met incidenteel overwerk zoals de advocatuur, consulting en financiële dienstverlening.
Werken op onregelmatige tijden
Waarom aandacht voor shift work?
Iedereen die wel eens met shift work te maken heeft gehad, zal herkennen dat dit een impact heeft op hoe je je voelt tijdens het werk, maar ook de dag(en) er na.
Dit heeft allemaal te maken met de invloed van je wisselende rooster op je bioritme. Op deze pagina leggen we uit hoe dit zit, wat het gevolg kan zijn van shift work en wat je kunt doen om de impact ervan te minimaliseren.
Kent jouw team al de do’s en don’ts bij wisseldiensten? Voorkom problemen met onze workshop
Je biologische klok in de war
Wat is het effect van shift work op je lichaam?
Het werken op voor je lichaam ongebruikelijke tijden heeft invloed op je biologische klok. Je biologische klok heeft als functie om allerlei lichamelijke processen goed af te stemmen op elkaar en op het tijdstip van de dag. Zo weet je lichaam bijvoorbeeld wanneer het tijd is om te eten, te slapen of juist energiek te zijn.
Om zijn werk goed te kunnen doen, haalt de biologische klok informatie uit de omgeving om een inschatting te maken van de tijd. Als de informatie uit de omgeving niet goed past bij het moment van de dag kan de klok ontregeld raken. Op die manier kunnen onregelmatige diensten voor een verstoring van die interne klok zorgen. Shift work heeft niet alleen invloed op je slaap- en waakritme, maar ook op andere processen in je lichaam die door de biologische klok worden aangestuurd. Daarom worden bij zo’n verstoring ook vaak klachten gerapporteerd als hoofdpijn, maag- en darmklachten, concentratieproblemen, een sombere stemming en vermoeidheid.
Verschillende studies tonen aan dat het werken in onregelmatige diensten gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Zo is bekend dat problemen op de werkvloer vaker voorkomen. Er worden meer ongevallen gerapporteerd en een lager algeheel welbevinden tijdens het werk. De circadiane ontregelingen veroorzaakt door wisseldiensten leiden tot meer psychische problemen, zoals angstklachten, depressie en burn-out. Daarnaast zijn wisseldiensten geassocieerd met lichamelijke ziekten, zoals diabetes, obesitas, maag- en darmzweren en kanker.
Meer weten over de wetenschappelijke onderbouwing achter deze kennis? Het volgende artikel geeft een overzicht.
Willen jij en je team alles leren over het gezond houden van je biologische klok tijdens wisseldiensten? Boek hier een incompany ShiftWorkShop
Wat kun je doen om de impact van shift work te minimaliseren?
Onze solutions
Om ontregelingen door wisseldiensten tot een minimum te beperken, is het belangrijk om de verschuivingen in ritme zo klein mogelijk te houden en je biologische klok zoveel mogelijk te helpen resetten. In de praktijk is dit maatwerk en afhankelijk van het type diensten waarin je werkt. Er is wel een aantal algemene zaken waar je alvast op kunt letten:
- het is makkelijker voor de biologische klok om met de klok mee te schuiven dan tegen de klok in
- beperk de hoeveelheid licht wanneer je na een nachtdienst huiswaarts keert
- probeer de hoeveelheid koolhydraten in je dieet te beperken
Ook een plan op maat voor jouw bedrijf of werknemers?